İstiklal Marşı Şairi Mehmet Akif
Yüzlerce üniversiteli gencin dikkat ve heyecanla takip etmiş olduğu bu tarihi konferans Türk Ocağı binasının tiyatro salonunda Sayın Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından verildi. Son üç çeyrek asrın hâdiselerini bizzat yaşayan büyük hatip: (Efendiler, Hanımefendiler, Aziz gençler! Bizim milli marşın kifayetsiz olduğu iddiasıyla değiştirilmek istendiğini duydum. Marşın kabul edildiği o günün havasını unutarak, bugünün havası içerisinde bu hususta bir karara varmak büyük bir hata olur.) Dedikten sonra, İstiklâl harbinin hangi şartlar altında ne şekilde cereyan ettiğini, İslam dininin, Türkleri nasıl ulvileştirip, olgunlaştırdığını ve birçok milletlere hayat hakkı tanıdığını göz yaşartan misalleriyle izah ile sözlerine devamla << Maarif vekili bulunduğum sıralarda Maarif vekâleti tarafından milli Marş için bir müsabaka açıldı. Bu müsabakaya yüzlerce şair katıldığı halde M. Âkif bir türlü müsabakaya iştirak etmiyordu; Fakat bu marşı ancak o yazabilirdi. Neticede ısrarımız üzerine (1) o da müsabakaya girdi. Vekâlet tarafından seçilen heyet, gelen şiirlerden üç tanesini intihap etti. Meclis, ancak bu marşlardan Mehmet Âkif’in marşını alkışlar arasında tam bir ittifakla Milli Marş olarak kabul etti. Çünkü en güzel Marş onunkiydi. Marş tarafımızdan meclis kürsüsünde bir kerre okunduktan sonra, Fazıl Paşa bir daha okunmasını rica etti. Bu sefer bütün mebuslar ayakta olduğu halde okuduğum marşı derin bir vecd içerisinde yeniden dinlediler. Bundan sonra Mehmet Âkif mükâfat olarak kendisine verilen 500 lirayı (Bugünün parası ile en az 20.000 lira) Orduya hediye ettiğini bildirdi. Burada hatibin sözü büyük bir alkış tufanı ile kesildi ve arka sıralarda oturan genç bir arkadaşın, marşın bir kerre de orada okunmasını rica ettiği duyuldu. Bütün dinleyiciler ayakta olduğu halde tarihi şahsiyetin ağzından milli Marş bir kere daha dinlenildi. Marş bitmiş; fakat alkışlar dakikalar geçtiği halde bir türlü dinmek bilmiyordu. Salonun bu hali cidden görülmeye değerdi. Kız erkek, bütün gençlik coşmuştu. Hem de Âkifin:
deyişi gibi coşmuştu. Artık gençliğin bu asil heyecanı karşısında bir kere daha marşı değiştirme arzusunu kim izhar edebilirdi? Nitekim bu anda gözlerinden yaşlar boşanan yaşlı hatibin: << Aziz evlâtlarım, çırpınan ellerinizle onların giriştikleri bu işi asla başaramayacaklarını isbat ettiniz. Millî Marş değiştirilemez. Şu anda atalarımızın ruhlarının aranızda bulunup sizleri tebcil ettiğini görüyor gibiyim >> dediği duyuldu.
1. Mehmet Âkifin müsabakaya iştirakini sağlamak için Hamdullah Suphi tarafından kendisine gönderilen mektup.
Pek Aziz ve Muhterem Efendim,
İstiklâl Marşı için açılan müsabakaya iştirak buyurmamalarınızdaki sebebin izalesi için pek çok tedbirler vardır. Zati üstadanelerinin matlup şiiri vücuda getirmeleri maksadın husulü için son çare olarak kalmıştır. Asil endişenizin icabettiği ne varsa hepsini yaparız. Memleketi bu müessir telkin ve tehyiç vasıtasından mahrum bırakmamanızı rica ve bu vesile ile en derin hürmet ve muhabbetlerimi arz ve tekrar eylerim efendim.
Fikrete Yapılan Taarruz Karşısında
Bu kadar idealizm, bu kadar hakikat sevgisi taşıyan, zulümden, istibdatdan bu kadar yiğitçe bahsetmesini bilen bir adama küfür etmek değil, onu alnından öpmek yaraşır.
"Bizi tarih sahnesinden silmek isteyen güçlere karşı müthiş bir mücadele vermiş ve bunu da başarmıştık."
Ankara’da toplanan Büyük Millet Meclisinin açılışında, açılış töreninde bando ile çalınacak bir marş bulunamaz.
Bir İngiliz Kadını Gözüyle Kuva-i Milliye Ankarası
Ama ne yazık! Ne de olsa gerçek bir Doğu'lu sayılmam. Düşüncelerim uyumamı önlüyor. Bir yığın insanı, zehirli gaz saldırısından sonra çalıştığım hastaneye getirildikleri günlerden beri, hiç bu kadar şiddetli öksürükler korosu dinlememiştim.
İSTİKLÂL MARŞI VE MÜNEKKİTLERİ
1920 yıllarının heyecanlı ve büyük günlerini yaşıyoruz... Trakyada Edirne ve Tekirdağı’nı alan Yunanlılar Anadolu’da Bursa ve Afyon’u da ele geçirmişlerdi... Doğuda Ermenilere karşı savaşıyorduk...
"Her yerde İstiklâl Marşı'nı hem söz olarak, hem şarkı olarak tekrarlıyorduk."
Hürriyetin ilanından hemen sonra dünyaya gelmişim... İlk hürriyet çocuklarındanım sizin anlayacağınız.
MEHMED AKİF İHTİFALİ İÇİN
Mehmed Akif de Namık Kemal gibi, ilk manzumelerinden sonra, ruhlarının kemal çağında, manzum bir şey söylemeğe hazır oldukları zaman yalnız vatanı söylemek için ağızlarını açan, sayıları pek az, o kadar az ki yalnız kendilerinden ibaret iki vatan şairimizden biridir.
"İdeolojisine İstiklal Marşı’ndan başka çerçeve aramayan bir Türk milliyetçisi olmakla övünürüm"
... İslâmcıların milliyetçiliğe bakışlarında son gelinen nokta İsmet Özel’in (d. 1944) 1980’lerin ikinci yarısından itibaren geliştirdiği ve son yıllarda tartışmalara yol açan Türklük vurgusudur.
