Eşref Edib: "İstiklâl Marşı değişir mi?"

İstiklâl marşı değişir mi?

Bir yazıcının değiştirmeğe çalıştığı ve ta'an ettiği istiklâl marşımız ve Mehmet Akif hakkında memleket münevverlerinin fikirleri

Sabiha Zekeriyanın değiştirmiye çalıştığı, ta’nettiği İstiklâl marşı hakkında bütün memleket mütefekkirlerinin, ediblerinin, şairlerinin ve gençlerinin yazılarından bazı fıkralar: 

“Yazdığın marşla adın Türk İstiklâline bağlı, yani ebedî kaldı. Ruhun emin ve müsterih olsun.” (M. Turhan Tan. Cumhuriyet: 20/12/939) 

“İstiklâl marşı İstiklâl harbinin manevî yapılmış büyük ve muzaffer bîr taarruzudur. O zaman Millî mücadelenin mutlaka zaferle neticeleneceğine inanmış olanlar, yani sağlam iman sahibleri bile İstiklâl Marşından yeni manevî kuvvet almışlardı. 

Şair Mehmed Akif, yürekleri çelikleştiren İstiklâl Marşını yaratmak suretiyle İstiklâl Harbinin manevi cebhesinde dövüşen kahramanlardan biri olmuştur.

Mehmed Akifin en büyük meziyeti her mısraını inanarak yazmış olmasındadır. Onun içindir ki meselâ İstiklâl marşı hiçbir babayiğit tarafından benzeri yazılamıyan alev gibi bir şiirdir.

Mehmed Akif öldü. Fakat İstiklâl Marşı şairi, yarattığı ölmez İstiklâl Marşı gibi ebedî bir hayata mazhar olarak yasayacaktır.” (Abidin Daver. Cumhuriyet: 29/12/939) 

“Akif, bütün ömrünü Türk bayrağındaki hilalın şerefini müdafaaya tahsis etmişti.” (Peyami Safa. Cumhuriyet: 30/12/939) 

“Çanakkale ve İstiklâl marşı gibi bir millet hafızasına her mısraı atalar sözü haysiyetiyle malolan büyük günlerinde bir ağızdan haykırılan en perakende ve şaşkın ruhları bile tek bir müdafaa aşkı ve iradesi içinde bir araya devşirerek ayağa kaldıran “Millî” vasfına tam lâyık olan bir şair.” (Peyami Safa. Cumhuriyet: 30/12/989).

“İstiklâl harbinin en heyecanlı anlarında Ankaraınn ufuklarında akseden top sesleri onun bu ruhî ihtiyacını karşılamakta en coşkun bir musiki tesiri yaptı. İstiklâl marşının bazı satırlarında bu gürlemelerin kaybolmaz tarrakaları var.

Mehmed Akif, halkçılık ruhunda ve Türk milletinin gösterdiği kahramanlıkların destanını duymakta büyük bir isabet göstermişti. 

Feveranlı anlarında onun diliyle kendi büyüklüklerini duyan ve dinleyen Türk cemiyetinin vicdanı, onunda çok tanıdığı  bu yiğit millet, kendisinin herhangi bir faziletine, fedakârlığına hitab eden insanı asla unutmaz.” (Hasan Âli Yücel. Akşam: 4/1/937). 

“İstiklâl marşı şiirinde hür ve yiğit Türkün hilkattenberi tarihî karşılayan yaman karakterleri pırlanta parlaklığiyle görüyoruz. Bu mısralarda hakikat şiirin içinde ve gür hakikatin içinde eridilmiştir. Binlerce yıllık koca bir tarih bu şiirde dile gelmiştir. Bu âbidede Türk kendisini görüyor, ebediyetini görüyor ve bunun canlandığı asıl mâna içinde hüviyetinin son zirvesine kadar eridiğini hissediyor. Cebhede, iman dolu göğsünü serhad yaparak çalışan Mehmedcikle, Mehmed Akiften yükselen tok sesi dinleyiniz. Bu kurtarıcı ses dalgaları adamı hürriyet ve istiklâlin ebedi gülşenine götürüyor. Akif bu şiirinde vatan aşkını şiirin türlü hüzmeleriyle işleyerek her Türkün dimağına perçinlemiştir.,, (T. N. Uygur. Türk Baytar Birliği Dergisi: 1/1/937)

“Çanakkale ve İstiklâl savaşında kan ve ateş içinde Mehmedciğe ve bütün millete onun şiirleri en büyük manevî cebhe, Türkün şecaat dolu tarihine yıkılmaz bir âbide oldu.” (Mukib Kutatko Yeşilay: Kânunu sani 937).

“İstiklâl marşı Türk milletinin maşeri ruhundan doğan bir parçadır. Akif milletin bu ulvî duygusunu sezmiş ve yazmıştır.” (Kadri Özyalçın. Merzifon - Taşan: 1/ 2/ 937).

“Akiften kalan boş bir sada değil, on sekiz milyon Türkün saygı ve heyecanla bir ağızdan söylediği İstiklâl marşıdır. Bu marşı yazan büyük şair, İstiklâl ve Cumhuriyet tarihini daima şerefli sinesinde taşıyacaktır.” (Kâzım Nami. Mehmed Akifin hayat ve eserleri: Sayfa 607).

“Mütarekenin kara günlerinde, doğacak istiklâl güneşini Akif teremnüm etti.” (Faiıreddin Kerim. 8/8/938).

“Akif, milletine şahsî imanından doğan fazilet ve vatanperverlik imanını verdi. Türk çocuğu Akifin başka hiç bir eserini anlamasa ve bilmese.. farzımuhal bir ferd iradesinde bir tereddi, hürriyetinde bir zincir, vatanında bir yabancı ayağı gördüğü zaman bu marş, İstiklâl savaşının kaynağı olan bu yaşamanın ne demek olduğunu, istiklâl ve hürriyetin mânasını tekrar tekrar anlatacak ve şanlı tarihimize yeniden eşsiz zaferler kazandıracak kuvvettedir,” (Üniversite gençliği namına, üniversite konferans salonunda tıbbiye talebesinden M. Onbaşıoğlu tarafından söylenen bu nutuk üç, dört bin genç tarafından şiddetle alkışlanmıştır.”) 

“İstiklâl marşı Türk çocuklaranın ninnisidir. Yurdun her köşesinde her akşam güneş ufukların arkasına çekilirken kahraman Türk askerleri ve Türk çocukları İstiklâl marşını okuyarak onu hatırlayacaktır. Akif, sen hürriyet ve istiklâlimizle müebbed yaşayacaksın... (Hasan Âli Türker. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü talebesinden.) 

“İstiklâl marşı yurd ve millet aşkının timsalidir, sembolüdür. Onun için, onu ruhumuzla, canımızla seviyoruz. Bu sevgi ve hürmet devirden devre, nesilden nesle intikal edecektir.”  (Alâeddin Çetin. Ankara Yüksek ziraat enstitüsü talebesinden) . 

"İstiklâl manzumesinin sesi, düşmandan İzmiri alan büyük kuvvetler arasındadır. Bu manzumenin ahenginde on sekiz sene evvel Karadenizden Akdenize kadar yürüyen kağnı gıcırtılariyle karışık bütün kılıç ve mahmuz şakırtıları, obüs yiyen göğüslerden fırlamış tekbir uğultuları, boğuk iniltiler, çığlıklar, yeminler, Mehmedciğin anasına son defa “anam” deyişini yâdettiren ebedî vedalar, kelimelereden ziyade, saklı mânanın ve sesin delâletinden gelme bir destan manzarası halindedir.” (Peyami Safa. Cumhuriyet: 28/12/930). 

Eşref Edib, Yeni Sabah Gazetesi, 10 Haziran 1940.

İstiklâl marşının bestekârı Zeki Üngören söylüyor:

Evvelki gün bir işim düştü de Moda'ya gittim. Moda’ya gitmişken İstiklâl marşımızın kıymetli bestekârı Zeki Üngöreni ziyaret etmeden dönemezdim.

"Büyük ve samimi bir inan ile bağırıyor."

Son zamanlarda pek çorak ve gayesiz kalmış olan edebiyat âlemimiz mühim direklerinden birini daha kaybetti.

Bizim maatteessüf daha istikrâr etmiş bir millî marşımız yoktur.

Âkif beyin güftesi fena mıdır? Bu güftenin uzunluğunun mahzuru var mıdır? Suallerine ben “her şeyden evvel beste lazımdır. İnsana asıl tesir eden kelimeler değil bestedir. Zirâ mûsikîyi insan her damarında, her sinirinde ayrı ayrı hisseder. Güfteden mütehassıs olan yalnız dimağdır” diyeceğim. Yoksa Âkif beyin güftesi pek kuvvetlidir.

Mehmet Âkif için bir seri pul çıkarıldı

P.T.T. Genel Müdürlüğü tarafından şâir Mehmet Âkif Ersoy'un ölümünün 20 nci yılı münasebetiyle bugünden itibaren 30 kuruşluk bir seri pul çıkarılmış bulunmaktadır. Üç ayrı renkte olan bu pulların herbirinin üzerinde İstiklâl Marşımızın birer mısraı bulunmaktadır. 

İstiklâl Marşı

Öyle bir ülkeyiz ki istiklâl-i tam'dan vazgeçmişiz, istiklâl'i çoktan unutmuşuz...

"İstiklâl Marşı okunurken ayağa kalkmayı reddederler ve İstiklâl Marşı bitince de Enternasyonal Marşı’nı söylerler."

Âkif Müslüman vatanı ve Müslüman milliyeti tanır. Bunun içindir ki Atatürk şapka inkılâbını yaptığı zaman Türk vatanını bırakmış, Müslüman vatanına kaçmıştır.

Millî Marş Müsabakası - Hakimiyet-i Milliye, 26 Rebî'ül Ahir 1344, 13 Teşrin-i Sani 1925

Memnuniyetle öğrendiğimize göre Maarif Vekâletimiz meşkûr faaliyet eseri olarak millî marş güftesinin tanzimi için bir müsabaka açmağı kararlaştırmıştır.

Peyami Safa - Türk İnkılabına Bakışlar

Kurtuluş harbinde din ve milliyet fikirlerinin birbirinden ayrılmadığını, “merkezleri bir ve içiçe konmuş iki daire gibi” birbirine yapıştığını söyleyenlerimiz ve yazanlarımız oldu.